Phần Mềm GIS Là Gì?

Ngày nay, hàng trăm nghìn tổ chức đang sử dụng phần mềm GIS với nhiều mục đích khác nhau, cũng chính vì thế mà ngày càng có nhiều phần mềm GIS của nhiều hãng khác nhau ra đời.

Phần mềm GIS là gì?

Phần mềm GIS là những chương trình được tạo ra (thường được sử dụng trên máy tính) để con người thu thập, lưu trữ, hiển thị, quản lý và phân tích dữ liệu GIS (là các thông tin về đối tượng từ các vị trí khác nhau trên bề mặt Trái Đất.

Phần mềm GIS là một trong những công trình nghiên cứu của giáo sư Roger Tomlinson, Canada vào đầu thế kỷ XX và gia nhập vào Việt Nam từ những năm 80. Để có được hệ thống thông tin địa lý như ngày hôm nay, phần mềm GIS đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển để hoàn thiện, được nhiều người biết đến và được sử dụng rộng rãi. Ngày nay, hàng trăm nghìn tổ chức đang sử dụng phần mềm GIS với nhiều mục đích khác nhau như:

• Phân tích dữ liệu và so sánh thuận lợi cũng như khó khăn ở những khu vực khác nhau trên Trái Đất.
• Theo dõi các biến đổi trên bề mặt Trái Đất và những hiện tượng xảy ra trên Trái Đất.
• Phân tích không gian địa lý để làm rõ các mối quan hệ phức tạp của chúng.
• Phục vụ cho kinh doanh ở thị trường bán lẻ.
• Quản lý, đánh giá hệ thống cây xanh, cáp điện,…
• Phân tích nguyên nhân xảy ra biến đổi khí hậu, hạn hán, cháy rừng, lũ lụt… hay xác định tâm bão để cảnh báo người dân kịp thời chuẩn bị và ứng phó.
• Quản lý đất đai, đưa ra các phân tích để xây dựng hệ thống tưới tiêu, kiểm tra nguồn nước…

Một số chức năng chung của các phần mềm GIS hiện nay

Trên thị trường hiện nay có nhiều phần mềm GIS khác nhau, tuy nhiên chúng đều được thiết kế một số chức năng cốt lõi giống nhau như:

– Thêm lớp:

Hầu hết các bản đồ được tạo thành từ nhiều lớp xếp chồng lên nhau. Các chú giải, tên của mỗi lớp sẽ được hiển thị có thể được sử dụng để ẩn và hiển thị lớp đó. Ngoài ra, chú giải sẽ chứa một hình ảnh cho chúng tôi biết màu sắc, màu tô và nét trên bản đồ thể hiện điều gì.

Đôi khi, tất cả các lớp đó đều sử dụng các tập dữ liệu khác nhau, nhưng cũng có thể nhiều lớp trong bản đồ đang sử dụng cùng một tập dữ liệu.

– Lớp tạo kiểu:

Các hệ thống GIS trên máy tính thường cung cấp cho người dùng khả năng kiểm soát chi tiết về diện mạo của lớp.

Người dùng có thể sử dụng các ngắt lớp theo danh mục và số lượng đã đề cập trước đó, nhưng có thể làm được nhiều hơn thế. 3 điều mà người dùng có thể tạo kiểu một cách trực quan là nét vẽ, màu tô và nhãn của một đối tượng địa lý.

– Gán nhãn (Labels):

Các đường, điểm và đa giác đều có thể được dán nhãn trong GIS. Nhãn có thể được tạo thành từ một hoặc nhiều thuộc tính từ đối tượng địa lý được gắn nhãn.

Người dùng cũng có thể sửa đổi phông chữ, kích thước, màu điền và đường viền của nhãn. Một điều quan trọng cần cân nhắc khi tạo kiểu cho nhãn là đảm bảo rằng chúng nổi bật trên bản đồ và có thể dễ dàng đọc được.

– Tạo bộ lựa chọn:

Tập lựa chọn là tập hợp con các đối tượng trong một lớp. Bộ lựa chọn được sử dụng để trực quan hóa một nhóm tính năng cụ thể hoặc để thực hiện các thao tác hàng loạt như tổng hợp, chỉnh sửa hoặc xóa.

Các tính năng được chọn sẽ được đánh dấu trên bản đồ.

– Chỉnh sửa và quản lý dữ liệu:

GIS không chỉ là nơi để tải dữ liệu lên mà còn là nơi để tạo và duy trì dữ liệu. GIS cho phép người dùng thêm, chỉnh sửa và xóa các đối tượng. Việc chỉnh sửa dữ liệu thuộc tính hoạt động tương tự như bảng tính. Người dùng có thể chỉnh sửa thuộc tính đối tượng bằng cách nhấp vào đối tượng địa lý từ chế độ xem bản đồ hoặc chọn đối tượng địa lý trong chế độ xem bảng.

3 phần mềm GIS dành cho máy tính phổ biến

3 phần mềm GIS dành cho máy tính được sử dụng nhiều nhất cho đến nay là ArcGIS, QGIS và Global Mapper. Cả 3 phần mềm này đều cung cấp chức năng tương tự nhau nhưng có một số khác biệt lớn về cách chúng được phân phối và hệ sinh thái xung quanh.

Tên phần mềm	Mô tả	Hình ảnh
ArcGIS	ArcGIS for Desktop được sản xuất bởi Esri, công ty dẫn đầu thị trường trong ngành phần mềm GIS ngay từ đầu và ArcGIS for Desktop – sản phẩm chủ lực của họ – là hệ thống GIS được biết đến và sử dụng rộng rãi nhất.
QGIS	Trước đây được gọi là Quantum GIS, QGIS là một hệ thống GIS dành cho máy tính để bàn nguồn mở và miễn phí đã xuất hiện từ năm 2002. QGIS cực kỳ phổ biến, với lượng người dùng rất lớn và cộng đồng hỗ trợ rất tích cực. Nó cũng là nguồn mở, có nghĩa là nó có thể được tải xuống và cài đặt miễn phí mà không bị hạn chế.
Global Mapper	Đây là dòng phần mềm giúp phân tích dữ liệu GIS hiệu quả cao, phù hợp cho cả những người mới tiếp xúc với GIS và kỹ sư lâu năm, nhưng có chi phí thấp hơn ArcGIS. Giao diện Global Mapper linh hoạt, cung cấp nhiều định dạng dữ liệu đầu ra, hỗ trợ Google Earth, theo dõi GPS, hỗ trợ plugin mở rộng tính năng…

>>> Xem thêm: Phần mềm Global Mapper hiệu quả trong phân tích dữ liệu GIS như thế nào?